Schriftelijke vragen Bestrijdingsmiddel eikenprocessierups

Vragen
Schriftelijke vragen Bestrijdingsmiddel eikenprocessierups

Vragen Antwoorden

Indiendatum: 7 mei 2023

Afgelopen week is er laat op de avond met grof geschut gespoten op bomen op de Waldeck Pyrmontdreef en in park De Plantage om de eikenprocessierups te bestrijden.[1]

1. Met welk (merk) middel is er gespoten, wat was hiervoor de aanleiding (bijvoorbeeld klachten van bewoners of aangetroffen eikenprocesierups op x aantal bomen) en met welk doel is dit gebeurd? Waarom heeft het spuiten om 23:00 uur ’s avonds plaatsgevonden?

Tijdens het broedseizoen mag er niet worden gespoten.

2. Waar kunnen wij de aangevraagde ontheffing inzien?

3. Kunt u exact aangeven waar dit middel in de gemeente wordt gespoten?

4. Beaamt u dat de term ‘biologische bestrijding’ in het geval van aaltjes en bacteriepreparaten misleidend is, omdat deze vorm van bestrijding onbedoeld alle aanwezige rupsen doodt, daarmee het biologisch evenwicht en de biodiversiteit schaadt en dus niet natuurvriendelijk is?

5. Beaamt u dat hiermee insecten en de voedselvoorraad voor insectenetende vogels wordt aangetast, en dit in strijd is met het beheerplan van De Plantage, waarin staat dat ‘de waarde van het park voor met name broedvogels en vleermuizen wordt meegewogen’ en dat ‘de natuurwaarde van de eik groot is omdat vele honderden verschillende soorten inheemse insecten zich thuis voelen op de eik’?

Een van de drie speerpunten uit het biodiversiteitsplan van de gemeente is ‘te zorgen dat de kwaliteit van die plekken beter wordt, zodat ze geschikt worden voor meerdere soorten planten en dieren’.

6. Op welke manier verbetert de kwaliteit voor planten en dieren door te spuiten met een middel dat meerdere soorten insecten doodt?

7. Op welke manier wordt onnodige verspreiding van het middel door de wind (en regen) tegengegaan?

8. Kunt u bevestigen dat het gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen niet toegestaan is op plaatsen waar beschermde vlindersoorten voorkomen? Zo ja, welke instantie is verantwoordelijk voor de controle en handhaving daarop en hoe wordt voorkomen dat de Wet natuurbescherming wordt overtreden?

De gemeente is enkele jaren geleden samen met omwonenden van de Plantage en de NVWC een nestkastenproject aangegaan, om de eikenprocessierups op een natuurvriendelijke manier tegen te gaan.

9. Loopt dit project nog steeds? Op welke manier wordt hier vervolg aan gegeven?

10. Kunt u bevestigen dat proeven zoals dit project met werkelijk natuurvriendelijke oplossingen, zoals het aantrekken van natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups, hebben laten zien het aantal eikenprocessierupsnesten daarmee met 80% verminderd kan worden?

11. Erkent het college dat de inzet van dergelijke bestrijdingsmiddelen een wrange combinatie is met het ophangen van nestkastjes voor mezen ter bestrijding van de eikenprocessierups? Hoe beoordeelt u het gevaar dat de mezen en hun jongen het middel binnenkrijgen en sterven en dat er geen voedsel meer voor hen is omdat ook alle andere insecten gedood zijn door het middel?

12. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat bij het in het milieu, de natuur en bebouwde omgeving verspreiden van gif, “biologisch” of niet, niet uitgesloten kan worden dat dit ook op de lange termijn negatieve gevolgen heeft voor de volksgezondheid, dierenleven en ecologie? Zo nee, waarom niet?

13. Bent u bereid om per direct het gebruik van dit middel in de gemeente te staken en u in te zetten voor het exclusief inzetten van natuurvriendelijke oplossingen om de eikenprocessierupsen te bestrijden en inwoners hierover actief te informeren? Zo nee, waarom niet?

De Natuur- en Vogelwacht Culemborg (NVWC) stelt niet op de hoogte te zijn geweest van het spuiten van het middel, ondanks dat er regelmatig overleg plaatsvindt tussen de NVWC en de buitendienst over het beheer van de stadsnatuur.[2]

14. Waarom is de NVWC hier niet in betrokken geweest? Acht het college het wenselijk dat de NVWC hierin gepasseerd is? Bent u voornemens de samenwerking hierin in het vervolg te verbeteren?

Toelichting: De Partij voor de Dieren kiest voor aanpakken bij de bron in plaats van symptoombestrijding. De sterke groei van de populaties eikenprocessierupsen is in de eerste plaats een gevolg van de biodiversiteits- en klimaatcrises. Die kunnen alleen worden aangepakt door de invloed van de mens op de natuur terug te dringen.

Verschillende natuurlijke vijanden van de processierups, zoals de sluipwesp en de koolmees, lijden momenteel ernstig onder de intensieve landbouw. Hun aantallen lopen terug als gevolg van gebruik van landbouwgif en structureel veel te hoge stikstofuitstoot en bijbehorende verzuring van de natuur. De stijgende temperaturen zijn een andere verklaring voor de toename van het aantal processierupsen. De processierups is een van de insectensoorten die als gevolg van klimaatverandering op zoek is naar een nieuwe woonplek.

Daarnaast zijn effectieve ecologische, non-chemische methodes bekend. Experimenten met het zaaien van planten en het plaatsen van nestkasten om de natuurlijke vijanden van de processierups te lokken, laten zeer goede resultaten zien. De Partij voor de Dieren wil structureel meer fondsen vrijmaken voor onderzoek naar dit soort ecologische methoden. Het actief betrekken van lokale natuurorganisaties is daarbij wenselijk.

Namens de fractie van Partij voor de Dieren, Myra van der Velde

[1] https://twitter.com/NVWCulemborg/status/1654938548745764865

Beelden ook in bezit Partij voor de Dieren Culemborg.

[2] https://www.nvwc.nl/gemeente-culemborg-waar-ben-je-mee-bezig/

Indiendatum: 7 mei 2023
Antwoorddatum: 22 mei 2023

Vraag 1:
Met welk (merk) middel is er gespoten, wat was hiervoor de aanleiding (bijvoorbeeld klachten van bewoners of aangetroffen eikenprocessierups op x aantal bomen) en met welk doel is dit gebeurd? Waarom heeft het spuiten om 23:00 uur ’s avonds plaatsgevonden?

Antwoord:
De aannemer heeft een contract met de gemeente voor het bestrijden van eikenprocessierups. Op 5 mei belde de aannemer de gemeente met de mededeling dat het op dat moment het juiste moment was om preventief de eikenprocessie te bestrijden. De gemeente heeft toen akkoord gegeven om dit te doen. De aannemer heeft middels het spuiten van een natuurlijk middel de eikenprocessierups bestreden. Hierbij is er tot onze spijt geen rekening mee gehouden dat de gemeente vanaf 2022 de eikenprocessierups alleen bestrijdt met het wegzuigen van de eikenprocessierups. Dit misverstand ligt bij de gemeente en niet bij de aannemer. Daar waar nodig passen we ons proces aan om ervoor te zorgen dat dit in de toekomst niet meer voorkomt.
Er is gespoten met een natuurlijk middel; nematoden Steinernema feltiae TP-nema.

Vraag 2:
Tijdens het broedseizoen mag er niet worden gespoten. Waar kunnen wij de aangevraagde ontheffing inzien?

Antwoord:
Er is geen ontheffing. De Wet natuurbescherming heeft een vrijstelling opgenomen (Bijlage 8, Regeling natuurbescherming voor het uitzetten van de nematoden Steinernema feltiae).

https://processierups.nu/wp-content/uploads/2020/06/Informatieblad-1-Nematoden.pdf

Vraag 3:
Kunt u exact aangeven waar dit middel in de gemeente wordt gespoten?

Antwoord:
Zoals bij vraag 1 aangegeven is het beleid dat er sinds 2022 niet gespoten wordt. Begin mei 2023 is er wel eenmalig gespoten op de Roosjes Voslaan, Sportvelden ter Weijde aan de Pinksterbloem, Waldeck Pyrmontdreef, Van Pallantdreef, Plantage, Fort Werk aan het Spoel en Fort Everdingen.

Vraag 4:
Beaamt u dat de term ‘biologische bestrijding’ in het geval van aaltjes en bacteriepreparaten misleidend is, omdat deze vorm van bestrijding onbedoeld alle aanwezige rupsen doodt, daarmee het biologisch evenwicht en de biodiversiteit schaadt en dus niet natuurvriendelijk is?

Antwoord:
Het beleid is ingezet om niet meer te spuiten. Het is wel van belang op te merken dat het eenmalig gebruik van nematoden er niet voor zorgt dat de voedselvoorraad afneemt dat het biologisch evenwicht in gevaar komt.

Vraag 5:
Beaamt u dat hiermee insecten en de voedselvoorraad voor insectenetende vogels wordt aangetast, en dit in strijd is met het beheerplan van De Plantage, waarin staat dat ‘de waarde van het park voor met name broedvogels en vleermuizen wordt meegewogen’ en dat ‘de natuurwaarde van de eik groot is omdat vele honderden verschillende soorten inheemse insecten zich thuis voelen op de eik’?

Antwoord:
Ja. Zie ook antwoord op vraag 1 en 4.

Vraag 6:
Een van de drie speerpunten uit het biodiversiteitsplan van de gemeente is ‘te zorgen dat de kwaliteit van die plekken beter wordt, zodat ze geschikt worden voor meerdere soorten planten en dieren’.
Op welke manier verbetert de kwaliteit voor planten en dieren door te spuiten met een middel dat meerdere soorten insecten doodt?

Antwoord:
Niet. Zie antwoord op vraag 1 en 4.

Vraag 7:
Op welke manier wordt onnodige verspreiding van het middel door de wind (en regen) tegengegaan?

Antwoord:
Op de avond dat er is gespoten was het weerbericht gunstig. Er was geen regen en geen harde wind. Er is gespoten met een elektrostatische spuit waardoor de nevel niet alle kanten op gaat driften maar tot de boom aangetrokken wordt.

Vraag 8:
Kunt u bevestigen dat het gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen niet toegestaan is op plaatsen waar beschermde vlindersoorten voorkomen? Zo ja, welke instantie is verantwoordelijk voor de controle en handhaving daarop en hoe wordt voorkomen dat de Wet natuurbescherming wordt overtreden?

Antwoord:
Ja dit kunnen we bevestigen. De NVWA kan hiervoor handhavend optreden.

Vraag 9:
De gemeente is enkele jaren geleden samen met omwonenden van de Plantage en de NVWC een nestkastenproject aangegaan, om de eikenprocessierups op een natuurvriendelijke manier tegen te gaan. Loopt dit project nog steeds? Op welke manier wordt hier vervolg aan gegeven?

Antwoord:
Dit project loopt nog steeds. De NVWC telt jaarlijks de koolmezen en jongen ervan. Ook dragen zij zorg voor het onderhoud en evt. schoonmaak van de nestkasten.

Vraag 10:
Kunt u bevestigen dat proeven zoals dit project met werkelijk natuurvriendelijke oplossingen, zoals het aantrekken van natuurlijke
vijanden van de eikenprocessierups, hebben laten zien het aantal eikenprocessierupsnesten daarmee met 80% verminderd kan worden?

Antwoord:
Ja, de resultaten hiervan zijn goed. Neemt niet weg dat de omvang van de overlast, en dus de hoeveelheid eikenprocessierupsen per jaar enorm verschillend kan zijn.

Vraag 11:
Erkent het college dat de inzet van dergelijke bestrijdingsmiddelen een wrange combinatie is met het ophangen van nestkastjes voor mezen ter bestrijding van de eikenprocessierups? Hoe beoordeelt u het gevaar dat de mezen en hun jongen het middel binnenkrijgen en sterven en dat er geen voedsel meer voor hen is omdat ook alle andere insecten gedood zijn door het middel?

Antwoord:
Zie antwoorden op vraag 1 en 4. Wanneer gekozen wordt voor het actief bestrijden van de eikenprocessierups, doen wij dat vanuit de zorgplicht volksgezondheid.

Vraag 12:
Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat bij het in het milieu, de natuur en bebouwde omgeving verspreiden van gif, “biologisch” of niet, niet uitgesloten kan worden dat dit ook op de lange termijn negatieve gevolgen heeft voor de volksgezondheid, dierenleven en ecologie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Er is niet met gif gespoten. De nematoden die ingezet worden zijn inheems en komen van nature in de bodem voor. Nematoden zijn niet schadelijk voor mens en dier en ook niet schadelijk voor planten. De nematoden tasten geen waterorganismen aan, in geval van bespuitingen langs waterwegen.

Vraag 13:
Bent u bereid om per direct het gebruik van dit middel in de gemeente te staken en u in te zetten voor het exclusief inzetten van natuurvriendelijke oplossingen om de eikenprocessierupsen te bestrijden en inwoners hierover actief te informeren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, dit overwegen wij.

Vraag 14:
De Natuur- en Vogelwacht Culemborg (NVWC) stelt niet op de hoogte te zijn geweest van het spuiten van het middel, ondanks dat er regelmatig overleg plaatsvindt tussen de NVWC en de buitendienst over het beheer van de stadsnatuur.
Waarom is de NVWC hier niet in betrokken geweest? Acht het college het wenselijk dat de NVWC hierin gepasseerd is? Bent u voornemens de samenwerking hierin in het vervolg te verbeteren?

Antwoord:
Er is inderdaad goed contact en regelmatig overleg met de NVWC maar in dit specifieke geval is er door de afwezigheid van diverse ambtenaren vanwege de vakantieperiode niet voldoende gecommuniceerd.